NPK-NTB-Gunnhild Hokholt Bjerve: Det vart ikkje fleirtal i Stortinget for planen om å auke inntektene til bøndene, men landbruksministeren vil likevel bruke saka i jordbruksoppgjeret.

Landbruksminister Geir Pollestad (Sp) håpet å få med seg Stortinget på eit mål om å tette inntektsgapet for bøndene innan 2027, men fleirtalet stemde imot.

– Eg registrerer med ei viss overrasking at eit fleirtal på Stortinget, sjølv om dei har uttrykt stor støtte for det i debatten, stemmer mot eit nytt inntektsmål, sa Pollestad til NTB straks etter voteringa.

Han understrekar at regjeringa likevel vil jobbe for dette målet.

– Vi oppfattar at det er eit reelt fleirtal på Stortinget som ønskjer det, seier han.

Regjeringa fekk som venta berre støtte for kompromissforslaget sitt om å redusere timetalet for årsverket til bøndene til 1750 timar. Dette hadde støtte frå SV, MDG, KrF og Raudt.

Pollestad hadde før voteringa gjort eit nummer av at han oppfatta at stortingsfleirtalet står bak målet om å jamne ut forskjellane mellom bøndene og andre inntektsgrupper innan 2027.

– Berre tull
Usemja består i korleis ein skal berekne inntektene til bøndene – og dermed avgjere i kva grad dei vil få ei inntekt på linje med andre yrkesgrupper. Bøndene har protestert kraftig mot regjeringsforslaget, og støyen frå demonstrantane framfor Stortinget trua til tider med å overdøyve politikarane på talarstolen innanfor.

SVs Torgeir Knag Fylkesnes seier dei ikkje ville stemme for eit inntektsmål utan det dei kallar truverdige tal.

– Det er berre tull å lage utjamningsplan med tal som ingen i jordbruket trur på. No fekk dei ikkje det gjennom, så no blir det ein ny runde der dei får høve til å setje ein opptrappingsplan med utgangspunkt i skikkelege tal som jordbruket trur på, seier Fylkesnes til NTB.

Han meiner heile spørsmålet om inntektsgrunnlaget til bøndene no blir eit tema i jordbruksoppgjeret.

«Spinn»
MDGs Rasmus Hansson omtaler Pollestads overrasking over å ikkje få støtte til inntektsmålet som «spinn».

– Dei fleste parti er samde i inntektsmålet til regjeringa isolerte sett. Men Pollestad har pakka det inn i føresetnader som ikkje vil gi fleire bønder ein leveleg økonomi. Regjeringas talgrunnlag vil føre til færre bønder og svekt mattryggleik. Det kan ikkje MDG gå med på.

Det vart tidleg klart i debatten at fleire sentrale punkt i regjeringsplanen for å tette inntektsgapet ikkje ville få fleirtal. Ein første del i meldinga, som handlar om å auke sjølvforsyninga, fekk Stortingets støtte.

– Avtalebrot
Regjeringa hadde opphavleg inngått ein avtale med Høgre og Venstre for å skaffe fleirtal til stortingsmeldinga. Men då regjeringa gjekk tilbake på timetalet for årsverk som dei var samde om, trekte dei to borgarlege partia støtta. Dermed enda Pollestad i ein debatt der kritikken hagla frå både høgre og venstre for dårleg handverk, uryddig handtering og til og med snusk.

– Regjeringa bryt semja med oss. Å bryte ein avtale er uryddig og uærleg, det beklagar eg. Forslaget som no er lagt fram, har store økonomiske konsekvensar utan at vi er presenterte for det, sa Høgres Lene Westgaard-Halle då debatten opna.

Pollestad seier han vil leggje stortingsmeldinga frå regjeringa til grunn, med unntak av der stortingsfleirtalet går inn for noko anna. Dermed går regjeringa inn i eit jordbruksoppgjer med bøndene utan å ha eit fleirtal i Stortinget bak seg når deg gjeld kva tal som skal liggje til grunn.

– Stryk
– Regjeringas forslag leverer til stryk. KrF ønskjer å tette inntektsgapet mellom bønder og andre grupper, men det regjeringa i dag foreslo, var langt frå godt nok og ville ikkje tetta det reelle inntektsgapet, seier KrF-leiar Olaug Bollestad.

– Det er heilt absurd at regjeringa ikkje vil lage fleirtal saman med oss for eit talgrunnlag og ei opptrapping som dei seier dei er for. No forventar vi at regjeringa kjem tilbake til Stortinget med eit talgrunnlag som bøndene kjenner seg igjen i, med avkastning på eigenkapitalen og utan luftpengar, seier Raudts Geir Jørgensen.

Etter at støvet hadde lagt seg inne på Stortinget, konkluderer Westgaard-Halle med at både regjeringa og landbruket har tapt.

– Regjeringa hadde inngått ein avtale med Høgre og Venstre som var historisk god for norske bønder. I staden skusla dei bort ei heilskapleg semje som kunne gitt næringa føreseielegheit på tvers av politiske skiljelinjer. No står vi tilbake med eit auka konfliktnivå som vil påverke mange jordbruksoppgjer framover, seier Westgaard-Halle.

Frp foreslo å utsetje behandlinga av saka til hausten, men forslaget vart nedstemt.