ANALYSEFrå 2014 til 2017 auka salet på kjøpesenteret Amfi Moa frå 2,7 til 2,84 milliardar kroner.Når Olav Thon Gruppen no spår at butikkane, kafeane og underhaldningstilboda i Amfi Moa kan passere fire milliardar kroner i samla sal i 2020 er det snakk om ein formidabel auke på kort tid.Til samanlikning hadde ingen andre kjøpesenter i Nordfjord, Sunnmøre eller Romsdal inntekter på over ein milliard kroner i 2017, i følgje analyseselskapet Kvarud Analyse. Berre auken Amfi Moa ser for seg i handelen er altså større enn dei årlege inntektene til konkurrentane i nærleiken.Legg til at butikkhandelen generelt er under press, mellom anna frå ein aukande netthandel. Ein analyse av varehandelen som Sparebank 1 SMN la fram i sommar viser at veksten i driftsinntektene til handelsbedriftene har vore svakt fallande sidan 2014 og at lønsemda har blitt stadig meir pressa. Då banken nyleg la fram konjunkturbarometeret sitt for hausten 2018 var bodskapen den same.- Det er rett og slett steinftøft å drive med varehandel, sa Vegard Helland, som er øverste leiar for utlån til næringslivet i Sparebank1 SMN. Amfi Moa sine ambisjonar og den generelle utviklinga for butikkhandel tilseier at utvidinga på Moa får konsekvensar.I første omgang blir det spennande å sjå korleis den nye fløyen hos Amfi Moa vil slå ut for butikkane i resten av senteret. Vil Amfi Moa bli sin eigen konkurrent? Det er langt til ytterkantane og nybygget skaper eit klart sentrum i senteret. Parkerer du for å gå inn i nybygget, kor langt vil du gå? I neste omgang er spørsmålet om Moa klarer å trekkje til seg fleire kundar frå nabokommunane både på nordre og søre Sunnmøre. Vil utvidinga på Moa får fleire til å fornye garderoben på Moa i staden for i Ulsteinvik eller Ørsta og vil folk frå Skodje la vere å stoppe på Digerneset og heller handle på Moa?I tredje omgang er spørsmålet kva som blir effekten i Ålesund sentrum.Der er butikktilbodet i Kongens gate, gågata mot Ellingsøyfjorden, blitt tynna ut på kort tid etter ein positiv periode der både butikkar og restaurantar etablerte seg. Souvenirutsala - som delvis er sesongbutikkar - er i ferd med å kome i fleirtal blant butikkane - og kva får det å bety for restaurantane i gata?Men det er truleg for enkelt å sjå utviklinga i Kongens gate berre som ein konsekvens av konkurransen frå Moa. Den generelle utvikling for handelen slår inn også i Kongens gate, som med sine få butikkar blir ekstra sårbar. Spørsmålet er og kor spreidd handelssentrum det er grunnlag for i Ålesund. Må frittståande butikkar på gateplan samle seg i gatene rundt Ålesund Storsenter for å klare seg?Byar veks gjerne fram i trafikk-knutepunkt. Så lenge sjøvegen var dominerande var Ålesund midt i blinken. Når trafikken er flytta over på vegane er Moa ikkje til å kome utanom. Skal du frå nord til sør eller aust til vest på Sunnmøre må du gjennom Moa. Ålesund sentrum blir ein omveg for mange og det er ein ulempe for handelen i sentrum. Slik blir det så lenge bilen er det dominerande transportmiddelet. Men Moa får ein ekstra fordel av å kunne tilby gratis parkering. Plasseringa av bommar som skal kreve inn bompengar kjem og til å spele inn til fordel eller ulempe for sentrumshandelen. Sett frå butikkane i sentrum si side bør bommane ligge så nær Moa som råd for at flest mogleg av dei som bur i Ålesund kan køyre til sentrum utan å betale.Om det blei gratis parkering og null bompengar blir Ålesund sentrum likevel ikkje eit trafikk-knutepunkt for heile Nordvestlandet. Sentrumshandelen må basere seg på dei som bur i sentrum eller har kortare veg til sentrum enn til Moa når dei skal handle.Konsekvensen av den vurderinga er at det må bu fleire i sentrum. Fleire bustadar og eit attraktivt bumiljø er truleg den beste medisinen om Ålesund vil behalde sentrum også som eit handelssentrum.