ANALYSENergårdsjefen jubla og Pelagiasjefen gremma seg då dommen i striden mellom Pelagia og Nergårdkonsernet kom på onsdag 9. september.Det spørs om ikkje advokatstanden kan bruke saka til skrekk og advarsel, for å sikre at bedriftene leiger dei inn når kontraktar skal skrivast.Pelagia meiner det er ein klausul på eigedomen i Vågsøy der Nergård er i ferd med å føre opp eit nytt anlegg for å produsere fiskemjøl og fiskeolje. Den klausulen set forbod mot at Nergård får byggje eit anlegg som konkurrerer med Pelagia sitt eige fiskemjøl og fiskeoljeanlegg rett i nabolaget.Finst ingen slik klausul, meiner Nergård.Retten fann det ikkje bevist at klausulen eksisterer, og dermed startar Nergård etter alt å dømme med å kjøpe fisk til anlegget like etter årskiftet, til glede for fiskarane som gjerne vil ha meir konkurranse.Striden blir truleg anka til lagmannsretten (NETT NO si vurdering). Kostnadane med å ta ein rettsrunde til er små samanlikna med den moglege gevinsten Pelagia får ved ein eventuell siger i ei ankesak.Korkje Nergård eller Pelagia stoggar opp om striden held fram til neste rettsinstans. Men slike konfliktar stel krefter og pengar som bedriftene godt kunne brukt til noko betre, og for Nergårdkonsernet vil eit nederlag vere ein stygg smell, .Spesielt for Pelagia, som var saksøkjar i saka, må det vere irriterande å vite at heile problemet - ut frå dommen - kunne vore unngått dersom selskapet hadde lagt litt større vekt på formalitetane og sørga for underskrifter på salsavtalen, då den omstridde tomta ble seld til Nergård-aksjonær Arne Stang, og deretter tinglyst klausulen. Det kunne også ført til at dei ikkje blei noko av handelen, men i så fall hadde partane heller ikkje behøvd å møtes i retten.Det held ikke at Pelagia meinte klausulen var på plass når formalitetane ikkje var det. Utan formalitetane fann ikkje dommar Bjørn Gunnar Sælen at det var tilstrekkleg bevist at klausulen eksisterte, og dermed tapte Pelagia saka.I retten kom det fram at spesielt Nergård-medeigar Arne Stang hadde ein mildt sagt munnleg og uformell arbeidsmåte. Det same hadde avdøde Austevoll- Seafood-eigar Ole Rasmus Møgster. Det er ein måte å arbeide på som kan vere både kjapp og praktisk. Men den er også krevjande om avtalar ikkje blir festa skikkeleg på papiret og partane ryk uklar i ettertid. Ekstra komplisert blir det når det er gjort fleire transaksjonar i mellomtida, slik at partane må handtere avtaler dei har overteke frå andre.Nordvestlandet har hatt ein klar auke i talet på forretningsadvokatar dei siste åra.Veksten er mellom anna eit teikn på at vi har fått eit næringsliv som i mindre grad baserer seg på tillit mellom partane. Det er på sett og vis trist, og også kostnadsdrivande.Men det er kanskje ingen veg utanom. Bedriftene er blitt større og i stor grad nasjonale og internasjonale. Det er ikkje berre kjenningar i nabolaget du gjer forretningar med lenger. Større bedrifter betyr også at det er større pengesummar det handlar om, og konsekvensane av feilgrep blir større.Håvard Ulstein i Island Offshore fekk omfattande støtte då han langa ut mot dei omfattande dokumentasjonskrava i oljebransjen i sommar.Men forskar Jens Røyrvik ved NTNU Samfunnsforskning, som langt på veg var samd med Ulstein, . Det handlar mellom anna at selskapa i bransjen vil sikre seg mot ansvar ved uhell og ulykker.Behovet for å sikre seg slår også inn ved kontraktsskriving. Avtalen skal halde sjølv om avtalepartane går gjennom oppkjøp og samanslåingar, og sjølv om marknaden kan bli snudd på hovudet etter at avtalen er inngått.I dei fleste tilfelle går det greit, men som Pelagia/Nergård-striden viser kostar det å gjere feil.