Trur Noreg kan vinne på handelskrigen

(NPK-NTB-NETT.NO): Når USAs president Donald Trump set i verk dei varsla høge tollsatsane mot omverda, vil vi merke lite til dette i Noreg – i første omgang, ifølgje økonomar.

– Noreg kan komme heldig ut og ende opp som gratispassasjer i tollkrigen mellom USA og Europa, seier professor i økonomisk historie ved Noregs handelshøgskole, Ola Grytten, til NTB.

USA har varsla kunngjering av ei rekke nye tollsatsar mot fleire av dei viktigaste handelspartnarane sine innan 2. april. På det Trump kallar «frigjeringsdagen» skal supermakta bli mindre avhengig av utanlandske produkt.

USAs næraste handelspartnarar Canada og Mexico blir pålagt 25 prosent toll på alle varer. EU-satsen er ikkje kjend, men antydinga er på 20–25 prosent. Både desse tre handelspartnarane og andre har varsla like kraftige mottiltak, og mange fryktar at tollkrigen då er i gang.

Kan vere fordel for norsk eksport
Også oppdrettar og sjømataktør Roger Hofseth fortel at stemninga er «ganske rolig» før dei konkrete tiltaka blei lagt på bordet. 

Om konkurrentane møter økt toll, kan det bli ein fordel for norsk sjømateksport, meiner han.

– Canada får toll, EU ligg an til å få toll, og det same gjeld Chile. Da sitt vi igjen som vinnarar, iallfall så lenge tollsatsane er breie. Kjem det særtoll på laks, blir situasjonen ein anna, seier Hofseth til Finansavisen. 

Nordmenn vil oppleve få direkte verknader
Det er uklart korleis dette vil slå inn i norsk økonomi og for norske forbrukarar.

– Så lenge vi ikkje veit om og kva toll Noreg eventuelt vil få, veit vi ikkje så mykje om kva som blir verknadene i Noreg. Så langt er vi ikkje ramma av dei amerikanske tollsatsane. EU har heller ikkje innført nye tiltak mot Noreg, seier Grytten.

Sjeføkonom Kjersti Haugland i DNB Markets ser heller ikkje mange direkte verknader for norske forbrukarar.

– Norske forbrukarar vil neppe merke direkte tydelege verknader på økonomien sin. Det er fordi at norsk næringsliv ikkje er spesielt sterkt eksponert mot USA. Det er ikkje vår viktigaste eksportmarknad, seier Haugland til NTB.

Viss Europa hadde varsla høge tollsatsar mot Noreg, ville situasjonen vore dramatisk annleis.

– Europa er utan sidestykke Noregs viktigaste handelspartnar. Viss EU varslar kraftig auke av tollsatsar mot Noreg, burde vi absolutt vore bekymra for eksportnæringane våre. No er det definitivt enkeltbedrifter som vil merke dette veldig godt. Men for norsk økonomi slår dette sannsynlegvis ikkje veldig sterkt ut, seier Haugland.

Kan bli omfatta av EU-toll
Ola Grytten ser ikkje bort frå at Noreg kan bli dregen inn i tollkrigen og få nye barrierar mot EU.

– Viss EU gjer generelle mottiltak, kan også Noreg bli omfatta, seier han.

Grytten ser små verknader for Noreg dersom vi slepp unna det meste av straffetollen. Går vi mot ein tollkrig og dermed svekking av verdsøkonomien, kan også Noreg komme til å merke det.

– Dersom vi i tillegg får høge tollsatsar, kan Noreg med ein stor eksportsektor bli ramma ekstra hardt. Somme varer kan komme til å bli mykje dyrare. Men akkurat no er dette biletet forferdeleg lite oversiktleg, seier Grytten til NTB.

Kan påverke rentesetjinga
Medan amerikanarane må førebu seg på at importvarer blir dyrare, seier Kjersti Haugland at norske forbrukarar neppe opplever det same.

– Dei fleste nordmenn vil ikkje merke noko særleg direkte på lommebøkene sine og i tilværet sitt at dette skjer, seier ho.

Men indirekte seier Haugland at folk flest kan merke den amerikanske handelspolitikken gjennom rentesetjinga.

– Vi forventar jo at dei auka tollsatsane i USA vil auke prisveksten i USA, og vi er jo blant dei som ventar at den amerikanske sentralbanken faktisk set renta opp mot slutten av året, seier sjeføkonomen i DNB.

Dette vil snevre inn handlingsrommet for Noregs Bank til å kutte renta. DNB har i prognosane sine at det skal komme to rentekutt i andre halvår. Men ikkje meir enn det.

– Trua på at det ikkje blir fleire enn to rentekutt blir styrkt når den største økonomien i verda kan setje opp renta si, seier Kjersti Haugland til NTB.

(©NPK)