ANALYSEAt spanske verft på ny for nyte godt av den omstridde "tax-lease"-ordninga, der investorar får skattelette i bytte mot å investere i skip som blir bygd på spanske verft, er eit tilbakeslag i arbeidet for å gjere bransjen subsidiefri. Inge Bertil Straume, som er sjef for fiskebåtmarknaden hos skipsdesignselskapet Skipsteknisk i Ålesund anslår at effekten av denne ordinga er ein rabatt på ti prosent på prisen for reiararen som til slutt skal ha båten. Straume kallar ordninga ein "dark horse" i kampen om nye fiskebåtkontraktar, og fryktar den vil frårøve norske verft oppdrag dei ellers ville fått.EU-kommisjonen, som først vedtok å forby ordninga vart overprøvd av EU-domstolen, som meiner den er lovleg.Rolf Fiskerstrand i Fiskerstrand Verft seier til NETT NO at det er lite realistisk å vente at det no blir råd å prøve å fjerne ordinga på nytt.Både næringa og norske styresmakter bør likevel prøve alle moglege alternativ for å få ein omkamp, og få bort ordninga for godt.Subsidiar er konkurransevridande og stimulerer til meir skipsbygging enn marknaden i seg sjølv etterspør. Sett frå spanske styresmakter si side er ei slik stimulanseording fullt forståeleg, med høg arbeidsløyse og behov for fart i økonomien.Men eitt av problema med slike ordningar er at det er freistande å svare med same mynt. Dermed er ein like langt, med tapte skatteinntekter eller auka kostnadar til støtte som einaste resultat.Verftssubsidiar rei verftsindustrien som ei mare på 80- og 90-talet, men ein omfattande avtale i regi av organisasjonen for økonomisk samarbeid og utvikling (OECD) sette ein stoppar for det.Subsidane vart ikkje heilt borte, men vart krympa og betre regulert.Å få bort den spanske "tax-lease" ordninga var ein ny siger på vegen mot færre støtteordningar, ein siger som no er snudd til eit tilbakeslag.Men ville protestar er det vanskeleg å sjå at EU-domstolen si omgjering av EU-kommisjonsvedtaket har utløyst.Ein grunn er nok at også andre har fryktar for "sine" støtteordningar. Internasjonale avtalar gir trass alt spelerom for visse støtteordningar, og den politiske gevinsten ved å gå laus på ei støtteordning kan gå tapt om det fører til at andre går laus på ordningar du kan nyte godt av.Frå norsk verftsindustri si side, blant anna frå Rolf Fiskerstrand, er det teke til orde for å bruke støtte til ny og miljøvennleg teknologi. Målet er å få fram teknologi som gjer at skipstrafikken forureinar mindre og brukar mindre energi. Men det kan og vere eit middel til å stimulere den norske verftsindustrien, og dermed ein del av debatten rundt kva som er akseptable eller ikke akseptable støtteordningar.Også internasjonale konkurrentar skal kunne nyte godt at støtteordingane som norsk verftsbransje ønskjer seg. Men vurderingar få bransjen er at slike støtteordningar vil gi norske bedrifter ein fordel, sidan dei er langt framme teknologisk, og dermed vil stryke avgarde med mesteparten av skipsbyggingskontrakten slik støtte vil omfatte. Meir støtte vil auke forspranget, og styrke norsk verft- og utstyrsindustri etterkvart som internasjonale miljøkrav blir stramma til og etterspørselen etter meir miljøvennleg teknologi aukar.Ei målretta og internasjonal open støtteordning ligg i ein annan enda av skalaen enn ei generell og lukka støtteordning som den spanske, slik at det kan argumenterast med at det norske alternativet er akseptabel medan det spanske ikkje er det. Norske styresmakter blir ofte skulda for naivitet og eit ønskje om å vere best i klassen når det gjeld å følgje internasjonalt regelverk. Så langt er verftsnæringa skuffa over viljen til å ta i bruk miljøtiltak som eit middel for å støtte opp under norske verft.Viser den spanske ordninga seg å vere effektiv, og det ikkje nyttar med omkamp, bør styresmaktene i det bli mindre restriktive med omsyn til å bruke miljøargumentet til å støtte opp under tiltak som kan gi meir skipsbygging i Noreg.Det er skilnad på å gå eit stykke og å gå for langt.