KOMMENTAR:

Når Petter Stordalen og Hurtigruten-aksjonærane set inn Ørjan Svanevik som ny styreleiar, er det eit klart teikn på at Stordalen & co har alvorlege planar for verftet på Dimna.
Svanevik er kjend for å vere både offensiv og handlekraftig, har vore ryddegut i ei rekkje store selskap og ein kar som både Kjell Inge Røkke og John Fredriksen har gått til når det har vore behov for å få skikk på skakk-køyrde selskap.
No skal Svanevik saman med Stordalen og resten av dei nye Kleven-eigarane stake ut kursen for det som vert eit heilt nytt Kleven, der hovudoppgåve nummer ein er å sikre at dei to ekspedisjonscruiseskipa Roald Amundsen og Fridtjof Nansen vert gjort ferdige i tråd med den nye leveringsplanen og til ein kvalitet som gjer at Hurtigruten kan marknadsføre skipa som dei råaste ekspedisjonscruiseskipa i verda.
Satsinga på Kleven har så langt vorte ei dyr affære for Stordalen & co, som er hovudaksjonær i Hurtigruten ASA saman med det britiske investeringsfondet TDR Capital og Trygve Hegnars Periscopus.
To gongar har dei gravd djupt for å berge verftet, først gjennom å delta under ei kapitalinnsprøyting på 300 millionar kroner i september i fjor, og no sist gjennom ein redningspakke som totalt kan kome opp i 600 millionar kroner.
Ein viktig del av den siste redningspakken er at Hurtigruten har akseptert at prisen på dei to prestisjeskipa vert auka med 300 millionar kroner, rett og slett fordi dei vert dyrare å byggje enn det Kleven først rekna med.
Frå før var det rekna med at kvart skip kosta rundt 1,5 milliardar kroner, men denne prisen stig no, og det svir sjølv om Hurtigruten både er verftseigar og kunde. For Hurtigruten har det også svidd tungt at leveringstidspunkta har vorte utsette, også jomfruturane, til stor fortviling for passasjerane.
No ville ikkje Stordalen & co ha meir problem og fleire utsetjingar, og overtok like godt eigarskapen i heile verftet. Ikkje fordi ein ville, men fordi ein såg dette som beste løysinga.
Det er dermed eit heilt nytt Kleven ein no ser. Ikkje berre er eigarane nye, det same er toppleiinga, og det vert no lagt ein heilt ny strategi. Det vert mindre volum, det skal ikkje satsast så breidt og det vert truleg færre tilsette.
Det siste er ikkje heilt sikkert, slår den nye verftsdirektøren Karsten Sævik fast til NETT NO. Men det som er sikkert er at det vert slutt på at ein parellelt byggjer både fiskebåtar, brønnbåtar, ekspedisjoncruiseskip, luksusyachtar og offshoreskip, rett og slett fordi dette er kompliserande og det er vanskeleg for eit verft å vere best på alle typar skip.
Fram til Kleven har full kontroll på bygginga av Roald Amundsen og Fridtjof Nansen, skal det truleg ikkje satsast på nye store milliardprosjekt. Dermed vert det nok ikkje noko av bygginga av eit nytt diamantleiteskip til namibiske de Beers, ei heller andre store og kompliserte oppdrag på kort sikt.
Men dette betyr ikkje at det er slutt på nybyggingsoppdrag. Derimot skal det vere slutt på å tape pengar, for Kleven Verft har gått med eit samla underskot på over 600 millionar kroner på to år, har tapt på dei fleste prosjekt siste åra, og sleit no med både bankar, kundar og underleverandørar.
No har mange vore med på redningsaksjonen, og ikkje minst er det viktig at bankane har sagt ja til planane og dermed fått tilbake trua på at Kleven kan handtere gjeld og nye byggjelån. Minst like viktig er drt at underleverandørar har fått gjort opp for uteståande krav, og kan no med stor tryggheit stole på at dei vil få betalt for arbeid og tenester utført ved verftet.
Samstundes kan både tilsette og lokalsamfunn puste letta ut, for Kleven Verft låg nede for teljing, der ein fullstendig knock out ville fått dramatiske konsekvensar for heile regionen.
Så det er all grunn til å rose Petter Stordalen & Co for å ha stilt opp for verftet, slik finansdirektør Ola Beinnes-Fosse gjer i eit intervju med NETT NO.
Så mykje stolar Beinnes-Fosse på Stordalen og at verftet har ei framtid, at han har sagt ja til fast stilling etter at han først var innleigd for ein kortare periode.
No skal det byggjast tillit, fastslår styreleiar Ørjan Svanevik til NETT NO.
I tillegg legg han til systematikk, disiplin og det å ha dei rette folka.
Då Petter Stordalen besøkte Kleven Verft i september i fjor, hausta han stor jubel hos dei tilsette, slik Stordalen har for vane der han ferdast. Men Stordalen slo endåtil fast at han var langsiktig investor, og hadde eit evigvarande perspektiv på investeringa.
Her tok nok Stordalen litt sterkt i, for hos Stordalen og i resten av finansverda har æva ein tendens til ikkje å vare så veldig lenge. Det er dermed ingen grunn til å tru at Stordalen & Co er inne som eigarar av Kleven Verft lenger enn dei ser seg tente med.
Samstundes likar heller ikkje Stordalen å tape pengar, og eit verft med lav omsetning og få oppdrag er lite verdt, så det er ingen tvil om at dei nye eigarane har eit langsiktig perspektiv for verftet som verft, sjølv om dei har eit langt kortare perspektiv på sitt eige eigarskap.
Litt av nøkkelen på kor lenge eigarskapet varer ligg i om Hurtigruten kjem til å gjere seg nytte av opsjonane om å byggje endå fleire skip ved verftet.
Om Hurtigruten vel denne løysinga, kan selskapet kome til å sitje som eigar i fleire år.
Mellom anna har brønnbåtselskapet Rostein gode erfaringar ved å ta over aksjemajoriteten ved Larsnes Verft og byggje sine skip der.
Om ikkje Hurtigruten vil byggje fleire skip ved Kleven, vil Stordalen og dei andre Hurtigruten-aksjonærane prøve å kome seg ut så fort som muleg, men truleg ikkje før Fridtjof Nansen er fikst ferdig.
For trass i alle problem som Kleven har opplevd siste åra, med tap på ei lang rekkje prosjekt, så er det ingen tvil om verftet leverer kvalitet. Dette er også den beste måten å kome i posisjon for nye oppdrag. Og det hastar å få inn nye oppdrag for det minkar fort i ordreboka, sjølv om ein håper å få inn arbeid utanfor skipsbygging for å halde stålavdelinga i sving.
Tidlegare Kleven-direktør Ståle Rasmussen har sagt at å drive skipsverft er av dei mest avanserte formene for å tape pengar. Slik tala har vore på Kleven og dei andre store skipsverfta i Norge siste åra, så har Rasmussen mykje rett i dette. Verfta sjølve tek ein stor del av risikoen ved skipsbygging, summane er store og marginane små, noko som har ført til at det ikkje er kø av mulege investorar for eit verft som Kleven. Samstundes har verfta, også Kleven, tent bra med pengar før, og fleire av dei mindre og mellomstore norske verfta gjer det også bra no.
Og på verdsbasis tyder alt på at det vert eit skikkeleg oppsving i nybyggingsaktivitet ettersom det er eit stort behov for ny tonnasje i fleire segment, parallelet med at nye miljøkrav gjer at det er behov for andre typar løysingar enn før. Dette kan føre til auka interesse for skipsverfta, inkludert nye Kleven.
Ei framtidig børsnotering har vorte lansert som ein muleg modell for å få inn nye eigarar på Kleven, men for å få att for investeringa, vil det uansett vere avgjerande for Petter Stordalen og Hurtigruten at Kleven Verft er i god stand og rigga for vekst.
Eit anna scenario er direkte sal, heilt eller delvis, som blant anna kan opne for at Kleven-familien, Åge Remøy og dei andre eigarane av utskilde Myklebust Verft på nytt kjem i posisjon på Kleven. Det same med andre verftsaktørar som ser mulegheitene.
Uansett utfall er siste ord slett ikkje sagt, og det er heller ikkje sikkert at Petter Stordalen enno har klart for seg kva som er den beste exit-strategien. Men endringar vert det, store endringar.