Åtvarar mot rentesjokk: – Ikkje kvel norsk økonomi

(NPK-NTB-Marius Helge Larsen): – Ikkje kvel oppgangen i norsk økonomi, er beskjeden frå LO til sentralbanksjefen. Dei fryktar unødvendige renteaukar på grunn av ting som skjer utanfor Noreg.

– Vi meiner Noregs Bank bør tenkje seg godt om, seier LO-leiar Peggy Hessen Følsvik til NTB.

Ho åtvarar Noregs Bank mot å bruke renta som verktøy mot prisvekst som kjem frå utlandet, og som ikkje er ein del av den norske økonomien.

– Meiner du at dei har feilvurdert når dei har rekna ut rentebanen framover?

– Dei bør i alle fall tenkje seg nøye om. Viss det er sånn at hushalda no må handtere ei høgare rente som kanskje ikkje er nødvendig fordi vi har frontfagsmodellen som tek vare på lønnsdanninga i Noreg, så meiner vi det er ein farleg veg å gå, seier Følsvik.

Usamd
Tysdag vakna nordmenn opp til nyheita om at prisane i Noreg har auka med 5,4 prosent frå april i fjor til april i år, den høgaste vekstraten på over 30 år. Ei viktig årsak er dei auka straum- og bensinprisane. Samtidig går det godt med norsk økonomi, og arbeidsløysa er låg.

Eit naturleg grep er då å setje opp renta for å hindre at inflasjonen løper løpsk, noko Noregs Bank allereie har varsla meir av.

Men LO meiner altså at sentralbanken tek for mykje omsyn til den delen av prisveksten som ikkje kjem a forhold i Noreg.

– Høgare aktivitet og høgare sysselsetjingsvekst taler jo for renteauke. Men den delen av renteauken som skriv seg frå internasjonale forhold, den er eg usamd i. Det er ikkje den typen inflasjon vi skal motverke med norsk pengepolitikk, seier sjeføkonom Roger Bjørnstad i LO til NTB.

Krevjande
Bjørnstad påpeikar at mange nordmenn allereie er i ein krevjande situasjon.

– Mange arbeidstakarar opplever høgare kostnader, høgare prisar, og no står dei også overfor høgare renteutgifter på låna sine, seier han og viser til ei medlemsundersøking frå Fagforbundet.

Der svarte nesten 60 prosent at dei i stor eller veldig stor grad har måtta endre måten dei lever på som følgje av høg prisvekst.

I den siste pengepolitiske rapporten sin viser Noregs Bank direkte til prisstigning i utlandet når dei skal forklare kvifor renta blir sett opp i Noreg:

«Økt inflasjon hos våre handelspartnere har blant annet sammenheng med økte energipriser og flaskehalser. Det løfter prisene på varer vi importerer, og bidrar til høyere inflasjon her hjemme. Det trekker også rentebanen opp», skriv sentralbanken.

Det er her LO er usamde. Dei meiner at Noregs Bank har høve til å sjå bort frå denne delen av prisauken.

– Viss Noregs Bank sjølv, som skal utøve denne pengepolitikken, meiner dei ikkje har mandat til å la vere, då må vi endre mandatet, seier han.

Følsvik: – Må bruke moglegheita
Sjølv om det er stor uvisse i verdsmarknaden, meiner LO at norsk økonomi går svært godt. Arbeidsløysa er låg, og høge prisar bidreg til skyhøge olje- og gassinntekter.

– Vi må bruke denne moglegheita til å hente dei som står litt lenger unna arbeidsmarknaden, inn igjen i jobb. Vi er særleg opptekne av at vi har altfor mange unge som står utanfor. No har vi sjansen til å gjere noko, seier LO-leiar Følsvik.

Nettopp derfor meiner ho det er viktig å ikkje kvele oppgangen for mykje med rentepolitikken.

– Vi har gode føresetnader for å tole også den uvissa som treffer oss no. No må vi alle saman halde på roa og handle klokt, også vidare framover. Så trur eg at vi har alle føresetnader for å klare dette òg.

(©NPK)