Analyser
Seigliva valutafest
Alle festar tek slutt ein gang, men valutafesten er uvanleg seigliva.
25.11.2018
ANALYSEFall i arbeidsløysa og forventningar om vekst og større lønsemd i næringslivet, er som regel sikre teikn på at den norske krona vil styrke seg mot utanlandsk valuta. Ei sterkare krone betyr mellom anna at det blir billegare å reise på ferie til utlandet og importere varer frå utlandet. Norsk turistnæring får det tøffare og eksportørar av alt frå møblar til fisk får det verre.Når krona er svak er det omvendt.- I løpet av eitt og eit halvt år har vi tatt bort sju års ekstra lønsvekst, sa Harald Magnus Andreassen i slutten av 2014, etter ei langvarig svekking av den norske krona. Svekkinga blei forsterka av oljeprisfallet. Det gav Noreg ei hjelpande hand, då oljeprisnedturen sende folk ut i arbeidsløyse og mange bedrifter fekk det tøft.Fiskeri- og oppdrettsnæringa eksporterer rundt 95 prosent av fisken, og har rett og slett fått betre betalt for fisken sin.Turistnæringa har ein opptur, og valutakursutviklinga sidan 2013/2014 har gitt ekstra drahjelp. I sommar konstaterte Tore Haldorsen at 2017 blei eit nytt rekordår for Geiranger Hotelldrift, som han eig og driv saman med dottera Maud. Haldorsen såg heller ikkje noko utflating framover.Hotelldirektør Sindre Mjelva merka valutaeffekten relativt fort.- Det ligg an til ein auke på fem-ti prosent, sa Mjelva hausten 2014, om forventingane til trafikken i 2015. Svak krone var også bra for norsk verftsindustri, som sleit med at marknaden for bygging av offshorefarty hadde klappa saman.Spådommane om at valutafesten snart er over kom mellom anna på Klyngekonferansen 2016. Grunnlaget for den svake norske krona er ikkje lenger til stades, var bodskapen frå analytiker Gaute Langeland i Nordea Markets på konferansen. Norsk økonomi såg ut til å ha passert botnen, og det var venta stigande oljeprisar framover. Norges Bank signaliserte også at sjansen for nye rentekutt er blitt mindre.Men slik blei det ikkje. Festen kom tilbake.I mai 2014 var vekslingskursen mellom dollar og kroner 5,9 kroner for ein dollar. I januar 2016 var den 8,95 kroner. No er den 8,34 kroner og sidan starten på januar 2016 har den aldri vore under 7,6 kroner. Så langt har styrkinga av krona (at du får fleire dollar pr. krone) vore svak og snart blitt avbroten av ei ny svekking.For kroner mot Euro er ikkje utslaga så markerte, men trenden den same. Vekslingskursen har aldri bevega seg i nærleiken av nivået frå sommaren 2014, då 8,10 kroner måtte til for å få ein Euro. No må du ha 9,74 kroner.Britane sitt ja til å gå ut av EU styrka den norske krona, men ikkje nok til å få vekslingskursen ned på nivået for oljeprisfallet. Norge har fått behalde ein gunstig valutakurs samanlikna med våre handelspartnarar i størstedelen av EU, Storbritannia og USA.Nett no er det truleg oljeprisfall og internasjonal børsuro som held krona svak. Oljeprisen fall fredag kveld til under 60 dollar fatet. I starten av oktober var Nordsjøolje prisa til over 86 dollar fatet. Fredag kveld var prisen 59,19 dollar, eit fall på over 30 prosent på under to månadar.Det er ikkje godt nytt for offshorereiarar som treng meir fart i oljeaktiviteten.Men for turistnæringa og alle eksportbedriftene som ikkje er i oljebransjen betyr oljeprisfallet at valutafesten held seg gåande.
Publisert: 25.11.2018 06:00
Sist oppdatert: 10.02.2021 21:59