Fryktar oljefondet knekkjer økonomien

NPK-NTB: Tidlegare Mckinsey-topp og Aker-direktør Martin Bech Holte meiner oljefondet har gitt Noreg dårlege vanar. I den nye boka si «Landet som ble for rikt» åtvarar han om at den ukontrollerte pengebruken til fondet kan svekkje økonomien og føre til stagnasjon.

– Veljarane veit at politikarane har pengar, og politikarane veit at veljarane veit det. Dei sit i ei felle. Dei er sjakk matt, seier tidlegare McKinsey- og Aker-topp Bech Holte til Dagens Næringsliv.

Han hevdar i boka at Noregs økonomiske suksess kjem av reformer på 1980- og 1990-talet, som gjorde fastlandsøkonomien robust. I 2013 overgjekk Noregs BNP per innbyggjar USA, sjølv utan oljeinntektene. Men det siste tiåret har utviklinga snudd med stagnerande reallønn, svakare krone og auka offentleg pengebruk.

Bech Holte peikar på oljefondet som ei nøkkelårsak. Medan forvaltninga er solid, manglar det reglar for korleis pengane blir brukte. Han meiner dette har gjort politikarane meir opptekne av forbruk enn reformer, og svekte insentiv til sparing og investering i privat sektor.

Løysinga, ifølgje Bech Holte, er kraftige kutt i offentleg pengebruk og skattelette for å stimulere arbeid og innovasjon. Han etterlyser også sterkare leiarskap og meir langsiktige økonomiske planar.

Boka får støtte frå Høgre-nestleiar Tina Bru, som erkjenner at Noreg må bort frå avhengnaden av oljepengar. Sp-nestleiar Ola Borten Moe meiner boka avdekkjer Noregs mangel på omstillingsevne. Arbeidarpartiets Tuva Moflag understrekar behovet for kraftige reformer dei neste tiåra og seier ho ser fram til å lese boka.