ANALYSE14,6 millionar kroner får Ørsta kommune utbetalt i utbytte frå Tussa no i juni, etter at eigarar og selskap blei samde om ei løysing på eit eigarmøte mandag 8. juni. Etter generalforsamling i april i år var frontane så harde at Ørsta-ordførar Stein Aam stilte ultimatum til styret: Vedta utbytte, eller bli skifta ut.I alt 42 millionar blir utbetalt, og som største aksjonær er det Ørsta som får mest. (Sjå lista over eigarar i slutten av artikkelen)Eitt problem er at kommunen budsjetterte med inntektene i 2020-budsjettet. Mykje av dei er med andre ord brukt opp før pengane er på konto, og Ørsta er ikkje åleine om å gjere det på denne måten. Utan Tussa-utbyttet får kommunane dermed eit akutt problem, og det forklarar truleg den harde tonen frå eigarkommunane. Kraftinntektene og dermed storleiken på utbytte svingar til dels mykje, men det prisfallet som koronaepidemien og tiltaka mot den har vore med på å skape er så langt unna normalen at korkje kommunar, eller Tussa bør klandrast for å ikkje har sett føre seg noko slikt.Men konsekvensane av epidemien ha gjort det klart at kommunane bør endre på si økonomiske planlegging. Om dei i staden for å bruke utbyttepengane same år som dei blir betalt ut, hadde latt dei stå på konto til året etter hadde dei hatt betre tid til å tilpasse seg eit brått inntektstap.. Det er lettare å justere kostnadane når du har tid på deg, enn når du har det travelt. Endra mindre sårbart ville det vere om den årlege bruken av utbyttepengar baserte seg på gjennomsnittleg utbyttebetaling i staden for å kunne bruke alt kvar gang.Det som er dilemmaet for kommunane no er korleis dei skal handtere ei kapitalutviding på 60-70 millionar kroner i Tussa. Det er meir enn kommunane får ut i utbytte i år. Ei ringerunde til ordførarane i Tussa-kommunane gir ikkje svar på om kommunane vil gå inn med nye pengar - det er det kommunestyra som avgjer - men gir eit biletet på viljen til å vere med. Det er meir evna enn viljen det står på, ifølgje ordførar Lena Landsverk Sande i Vanylven.- Det handlar om at vi er i ein veldig heftig økonomisk situasjon akkurat no, seier ho.- Eg syns Volda kan sjå på om vi kan kjøpe nokre aksjar, seier ordførar Sølvi Dimmen i Volda. Ho trur imidlertid ikkje at kommunane vil nytte retten til å vere med i kapitalutvidinga fullt ut, og dermed blir det forsikringselskapet KLP som tek dei aksjane. KLP eig 15,96 prosent i Tussa og har i praksis garantert for emisjonen. - Frå mi si side tenkjer eg at vi bør bli med. Eg trur det er ein god måte å sikre verdiane på framover, seier Knut Erik Engh i Ulstein.- Viss kommunen har pengar på fond er det betre avkastning på Tussa-aksjer enn den fondsavkastninga vi har i dag, seier Stein Aam i Ørsta.Det som kan gjere kommunane litt avslappa til kapitalutviding, er at det er snakk om ein mindre emisjon. Sjølv om KLP skulle ta heile emisjonen vil det utgjere berre i overkant av to prosent av eigarskapen i selskapet. Ørsta vil til dømes framleis ha negativ kontroll (over ein tredjepart av aksjane). Her er Tussa-eigarane:Ørsta kommune (34,83 prosent)Herøy kommune (16,92 prosent)KLP (14,97 prosent)Volda kommune (15,96 prosent)Hareid kommune (6,63 prosent)Vanylven kommune (6,50 prosent)Ulstein kommune (2,87 prosent)Sande kommune (0,92 prosent)Hornindal Kraftlag as (0,40 prosent)