Heiser klimafanen før LO-kongressen

(NPK-NTB-Johan Falnes): Leiaren i fagforbundet er førebudd på frisk diskusjon når LO måndag samlast til kongress for første gong på fem år.

– Vi trur ikkje det er klokt å skru av brytaren på olje og gass. Det har verken vi eller verda råd til, seier Mette Nord til NTB.

– Men vi må sikre ein god overgang til det fornybare.

Som leiar i Fagforbundet har Nord meir enn 400.000 medlemmer i ryggen når den fem dagar lange LO-kongressen opnar måndag. Der er det varsla hard kamp om kva mål LO skal setje seg i klima- og oljepolitikken – med Fagforbundet, som i hovudsak organiserer offentleg tilsette, og dei store industriforbunda i privat sektor i kvar sin leir.

Forslaget i fagforbundet er ei formulering i det nye handlingsprogrammet om at leiteaktiviteten på norsk sokkel må «fases ned» framover, i takt med at satsingane på grøn industri blir fasa opp.

Norsk Tjenestemannslag (NTL) – med over 50.000 medlemmer – og LO i Oslo går samtidig endå lenger og krev at LO må jobbe for at det ikkje blir opna for nye olje- og gassfelt i det heile.

Men industriforbunda i LO går motsett veg.

I eit intervju som stod på trykk i Aftenposten fredag, opna Fellesforbundets leiar Jørn Eggum også for å svekkje det norske klimamålet som følgje av Russlands krig mot Ukraina.

– Viss konflikten skulle halde fram, kan det hende at vi må sakke av på farten på alle kutt i utslepp vi har sagt vi skal ta heime innan 2030. Åra går fort når vi skal ha så massive kutt, sa han.

Det får Nord til å reagere.

– Det er klart … ein triggar jo nokre punkt her når ein to dagar før kongressen løftar opp at vi kanskje skal skyve på måla, seier ho.

Nord trur rett nok at motsetninga dreier seg meir om tempo og verkemiddel enn klimamålet i seg sjølv.

– Men eg trur det er viktig at vi held den fanen ganske høgt.

Ifølgje Nord handlar det om å sikre at arbeidskrafta som trengst i det grøne skiftet, ikkje blir låst inne i nye utbyggingar i olje- og gassektoren.

– Vi må bruke ressursane våre på ein god måte, slik vi faktisk får til det grøne skiftet og får ei erstatning for olje og gass.

Håpar på kompromiss
Som leiar for LOs klart største forbund kan Nord mobilisere rundt ein tredel av delegatane på kongressen for si sak. Men LO-toppen har ikkje tenkt å køyre over meiningsmotstandarane sine.

– Ein skal kunne tole friske diskusjonar og at det er interessemotsetningar. Men eg trur vi finn gode løysingar, seier ho.

– LO-kongressen er også kollektiv fornuft.

Håpet er derfor at redaksjonskomiteen på kongressen skal klare å finne kompromiss som byggjer bru mellom dei ulike leirane.

– Eg trur breie avgjerder er det som står seg best, seier Nord.

Utsett kongress, ny regjering
Årets LO-kongress er den første sidan 2017. Ventetida har dermed vore unormalt lang.

Det vanlege er at kongressen blir halden kvart fjerde år, slik at han kjem rett i forkant av stortingsvalet, men i fjor vart den utsett med eitt år på grunn av den usikre koronasituasjonen. Dermed hamnar den politiske verkstaden i eit mellomvalår i staden.

– Men politikkutvikling er viktig uansett. Det vi formar ut på kongressen, er jo langsiktig, og ikkje eit augneblinksbilete som ein loddar stemninga på. Det er dei lange linjene som er viktige, seier Nord.

Ho meiner også det er ein fordel for LO at Noreg har fått ei ny regjering.

– Vilkåra for LO-politikk er betre no enn på lenge, seier fagforeiningstoppen, som sjølv er medlem av Aps sentralstyre.

– Men vi skal vere kritiske venner av regjeringa – slik at vi også utfordrar når vi meiner noko er viktig.

(©NPK)