NPK-NTB – Joachim Waade Nessemo: Bustadeigarar må som venta førebu seg på dyrare lån framover. Noregs Bank skrur opp styringsrenta og varslar sju nye rentehevingar innan utgangen av 2023.

Den nye hevinga av styringsrenta på 0,25 prosentpoeng til 0,75 prosent vart kunngjord av sentralbanken torsdag formiddag.

– Det er god fart og lite ledig kapasitet i norsk økonomi, seier sentralbanksjef Ida Wolden Bache til NTB.

Avgjerda frå Noregs Banks komité for pengepolitikk og finansiell stabilitet var einstemmig.

Ny renteauke i juni
– Slik vi no vurderer utsiktene og risikobiletet, vil styringsrenta mest sannsynleg blir sett vidare opp i juni, seier Bache.

Dermed vart den første oppgåva for den nye, fungerande sentralbanksjefen å heve styringsrenta, som har lege på 0,5 prosent sidan rentemøtet til banken i desember i fjor. Då rentehevinga vart sett på vent i januar, signaliserte Noregs Bank at den mest sannsynleg skulle vidare opp eit hakk no i mars.

Prognose om større auke framover
Noregs Bank signaliserer òg at styringsrenta vil hevast til rundt 2,5 prosent ved utgangen av neste år. Det inneber sju rentehevingar på 0,25 prosent: ytterlegare tre i 2022 og fire i 2023.

Prognosen for styringsrenta ligg høgare enn i førre pengepolitiske rapport og er over det som blir anslått som eit nøytralt nivå på styringsrenta, står det i den pengepolitiske rapporten frå sentralbanken .

Aktiviteten i norsk økonomi har halde fram med å auke etter at smitteverntiltaka vart fjerna i vinter, og sysselsetjinga har auka. Kapasitetsutnyttinga i økonomien ser ut til å vere over eit normalt nivå. Trass uvissa som følgjer krigen i Ukraina, ser det ut til at oppgangen i norsk økonomi held fram, trur sentralbanken.

– Prognose, ikkje løfte
Auka renter vil bidra til å dempe presset i norsk økonomi, men det er utsikter til at sysselsetjinga vil halde seg høg. Uvisse om den økonomiske utviklinga og korleis hushalda vil tilpasse seg eit høgare rentenivå, tilseier at renta blir sett opp gradvis. Dersom det blir ein meir varig høg prisvekst, kan renta bli sett opp raskare.

– Denne rentebanen er ein prognose og ikkje eit løfte. Dersom utsiktene skulle endre seg, vil rentebanen kunne endre seg og takten i rentehevinga bli ein annan, sa Bache på ein pressekonferanse torsdag formiddag.

Med den noverande prognosen er bustadlånsrenta venta å liggje rundt 4 prosent ved utgangen av neste år. Bustadprisane er anslått å auke med 4,4 prosent i år – det er opp frå ein prognose på 2,8 prosent for tre månader sidan.

Manglande kapasitet i norsk økonomi
Direktør Ole Christian Bech-Moen i Noregs Banks avdeling for pengepolitikk peikar på at det er aukande kapasitetsproblem for norske bedrifter: Ikkje sidan 2007 har så mange bedrifter sagt at mangel på arbeidskraft avgrensar produksjonen. Sentralbanksjefen legg til:

– Vi meiner at det er lite ledig kapasitet i norsk økonomi, og det bidreg mellom anna til auka lønnsforventningar, seier Bache, som understrekar at rentehevinga kjem for å unngå for høg prisvekst.

Ser ikkje berre på inflasjonen
Lønns- og prisveksten har vore høgare enn anslått, og lønnsforventningane har auka. Stigande lønnsvekst og høgare prisvekst på varene vi importerer, er venta å løfte den underliggjande inflasjonen framover.

– Vi stirer ikkje einøygd på inflasjonen, vi er òg opptekne av å bidra til høg og stabil produksjon og sysselsetjing, sa Bache.

Sentralbank-komiteen har òg vedteke å auke kravet til motsyklisk kapitalbuffer til 2,5 prosent, med verknad frå 31. mars 2023. Formålet med det motsykliske kapitalbufferkravet er å gjere bankane meir solide og i stand til å tole utlånstap.

– Venting skapte smalare handlingsrom
Økonomane hadde i forkant av møtet spådd at Noregs Bank ville heve renta.

– Saman med pandemien verkar krigen og den humanitære katastrofen i Ukraina destabiliserande og endrar verda slik vi kjenner ho. Sentralbanken kan likevel ikkje oversjå teikna på ein overoppheta økonomi. Renta må derfor raskt opp, seier sjeføkonom Christian Frengstad Bjerknes i NBBL i ei pressemelding.

– Arbeidsmarknaden, bustadmarknaden og ikkje minst prispresset indikerer tydeleg at renta er for låg. Ved å vente så lenge med å «normalisere» renta har sentralbanken no eit langt smalare handlingsrom for å stabilisere økonomien, seier Bjerknes.

Sjeføkonom Frank Jullum i Danske Bank Noreg deler i stor grad Noregs Banks syn på utviklinga i norsk økonomi, men:

– Vi trur at presset i norsk økonomi vil dempast allereie første halvår, fordi rentene då vil byrje å bite på etterspurnaden.