Dei store prisskilnadene vil halde fram

Klokka 11 måndag kostar ein kilowatt-time med elektrisk kraft 14,89 øre på Nordvestlandet.

På same tid kostar ein kilowatt-time 199,95 øre i resten av Skandinavia og Baltikum. Unntaket er Nord-Norge og Nord-Sverige.

I tillegg til spotprisen kjem nettleige og avgifter.

Høge fastprisar
Tussa Energi opplyser at rettleiande fastprisar for 2023 er på 50,41 øre/kwh på Nordvestlandet. Med unntak av Nord-Norge er fastprisane høgare i resten av landet. Rettleiande fastpris i 2023 for Sørvest-Norge er på 137,59 øre/kwh.

I sin siste vekesrapport tek kraftanalytikar Tor W. Havåg i Tussa Energi opp at den finansielle terminmarknaden for nordisk kraft har hatt store utfordringar dei seinare åra.

Færre aktørar
Han viser til at terminmarknaden har ein viktig samfunnsfunksjon gjennom å vere arena for prissikring, men og for å gi eit framtidsbilete for kraftprisen.

- Det har vorte færre aktørar og volumet er ned 1/3 sidan 2008. Dette er ein vond sirkel; mindre likviditet medfører at viktige traderar finn marknaden mindre interessant, noko som i neste runde leder til ytterlegare mindre likviditet.

Kjøpars marknad
Havåg viser til at marknaden er underprisa vurdert opp mot fundamentalanalysar, på grunn av ei overvekt av produsentar som ynskjer å selje – ein kjøpars marknad.

- På grunn av priskrisa er interessa for å prissikre forbruk aukande, men dei store skilnadane mellom prisområda medfører at terminmarknaden er mindre relevant - dersom handel ikkje vert komplettert med differansekontraktar, EPADs.

- Som ein freistnad på å betre likviditeten og tilhøva for prissikring, kom Svenska Kraftnät sist veke med ei avgjerd om oppstart med auksjonar av EPADs. Kan Statnett kome med norske auksjonar? spør Havåg.

Til kamp mot villeiande marknadsføring
Måndag opplyser samstundes Forbrukartilsynet om at ein har intensivert tilsynet med straumbransjen for å få bukt med villeiande marknadsføring og urimelege avtalevilkår.

I førre veke gav Forbrukartilsynet straffegebyr til tre straumselskap for å ha brukt udokumenterte billigast-påstandar i marknadsføringa. Agva Kraft fekk 1,5 millionar kroner i gebyr, NordlysEnergi fekk 1 million kroner i gebyr og Motkraft fekk 400.000 kroner i gebyr.

I tillegg får dei daglege leiarane i NordlysEnergi og Agva Kraft personlege gebyr på 200.000 kroner.

– No har vi intensivert tilsynet vårt med bransjen. Det er heilt nødvendig for å rydde opp blant verstingane når det gjeld villeiande marknadsføring og urimelege avtalevilkår, seier seksjonssjef Tonje Drevland i tilsynsavdelinga hos Forbrukartilsynet til Europower.

- Svært mange lovbrot
Drevland seier at dei no kartlegg sju–åtte straumselskap spesielt nøye.

– Førebels ser det ut til at vi får svært mange lovbrot å følgje opp, utan at vi førebels kan gå i detaljar på dette, seier ho.

Ho meiner cowboystempelet kraftbransjen har fått til dels er på sin plass.

– Bransjen består av såpass mange aktørar at det er naturleg at ikkje alle har nok evne eller vilje til å opptre profesjonelt. Då er det jobben vår i rydde opp, seier Drevland.