Ventar renteauke torsdag – mange dilemma for Noregs Bank

Mykje tyder dermed på at styringsrenta blir auka frå 0,5 til 0,75 prosent torsdag.

– Utgangspunktet er at renta er veldig låg. Den er mykje lågare enn normalt nivå for Noregs Bank, noko som betyr at pengepolitikken er veldig ekspansiv, seier seniorøkonom Kyrre Aamdal i DNB til NTB.

Han peikar på at det er eit høgt aktivitetsnivå i norsk økonomi, samtidig som inflasjonen aukar. Dermed er det ikkje behov for at sentralbanken stimulerer økonomien i same grad.

– I lys av sterke inflasjonstal kunne ein kanskje frykta ein renteauke på 0,5 prosentpoeng, men vi trur ikkje det vil skje, seier Aamdal.

Omikron skapte bekymring
Han peikar på at for raske renteaukar kan innverke negativt på økonomien. I staden er det venta at Noregs Bank hevar renta med eit kvart prosentpoeng i kvart kvartal i 2022, og dessutan dei to første kvartala i 2023, slik at ein endar med ei styringsrente på 2 prosent.

I pengepolitisk rapport i desember 2021 varsla Noregs Bank tre renteaukar i 2022, på eit tidspunkt der det var stor uvisse om omikronvarianten av koronaviruset og nye nedstengingar. Sidan koronasituasjonen ikkje lenger pregar norsk økonomi i særleg grad, har økonomane dei siste månadene spådd at det blir fire renteaukar i år.

– Så er det ei ny uvisse i biletet i form av krigen i Ukraina. Hittil er dei økonomiske konsekvensane av han at inflasjonen aukar, samtidig som aktiviteten i økonomien fell litt. Når det er aukande inflasjon, også i landa rundt oss, er det grunn til å tru at Noregs Bank legg vekt på det, seier Aamdal.

Krona blir styrkt
Auka oljepris har òg ført til at den norske krona har styrkt seg dei siste dagane, noko som fører til ei ekstra bekymring for Noregs Bank sidan ein renteauke kan bety svekt konkurransekraft for norsk industri.

Sjølv om det er behov for å stramme inn pengepolitikken, betyr ikkje det at ein skal bremse veksten i norsk økonomi, seier DNB-økonomen.

– Det peikar mot at ein skal gå litt varsamt fram. Vurderinga er at 0,25 prosentpoeng i kvartalet kan samsvare med god utvikling samtidig med at ein får renta til eit normalt nivå.

Ukraina skaper dilemma
Krigen i Ukraina skaper eit dilemma for Noregs Bank. Uvissa gjer at det kan bli vanskeleg å vurdere effekten renteendringane får på inflasjonen, og om produksjonsmønster endrar seg.

For hushalda vil verknadene av renteauken variere. Det er venta at det blir relativt høg lønnsvekst i Noreg i år, som trass høg inflasjon vil føre til ein viss reallønnsvekst – altså at kjøpekrafta til hushalda faktisk aukar. Der bidreg det òg at stadig fleire kjem ut i arbeid. Dersom ein har høg gjeld, kan det derimot vippe andre vegen.

– Vi trur likevel dei fleste hushalda vil vere i stand til å handtere situasjonen sjølv om dei har høg gjeld, nettopp fordi det òg vil vere lønnsvekst og auke i sysselsetjinga. Det er verre dersom renta aukar samtidig med at folk mistar jobben, seier Aamdal.

Andre bankar ventar òg auke
Også andre bankars økonomar spår ein renteauke på 0,25 prosentpoeng.

– Krigen i Ukraina har ført til kraftig auke i prisar på alt frå energi og straum til råvarer, mat og materiale. Det er vanskeleg å raskt auke produksjonen av energi, mat og råvarer på kort sikt, så derfor må vi rekne med ein lengre periode med høg prisvekst, seier forbrukarøkonom Elisabeth Holvik i Sparebank 1.

Nordea skriv i analysen sin at renta ikkje berre vil auke frå 0,5 til 0,75 prosent torsdag, men at ho vil auke heilt til 2,5 prosent i slutten av 2023.