Slik er planen for lågare ferjepriser

(NPK-NTB): Regjeringa lovar 120 millionar kroner til reduserte ferjeprisar i forslaget til revidert nasjonalbudsjett for 2021. Innan 2025 skal prisane halverast.

– Vi har gode nyheiter, ikkje minst for Distrikts-Noreg, seier samferdselsminister Knut Arild Hareide (KrF) til NTB.

Saman med distriktsminister Linda Hofstad Helleland (H) og klima- og miljøminister Sveinung Rotevatn (V) er han no klar til å avduke regjeringsplanen for halvering av ferjeprisane.

Planen har to trinn:

• I forslaget til revidert nasjonalbudsjett set regjeringa av 120 millionar kroner til å redusere ferjetakstane i 2. halvår i år. Av dette skal 55 millionar gå til fylkesvegferjene og 65 millionar til riksvegferjene. Løyvinga skal sikre eit priskutt på 10 prosent.
• Dei neste åra skal kutta halde fram med 10 prosentpoeng per år fram til 2025. Då er prisnivået halvert.

Fylka bestemmer
Kostnaden for eit kutt på 10 prosent er 240 millionar 2021-kroner når reduksjonen får effekt heile året.

Det betyr at ei halvering vil koste staten anslagsvis 1,2 milliardar kroner per år.

Men Hareide kan ikkje garantere at takstane vil bli kutta like mykje på alle ferjer. På fylkesvegsambanda blir det opp til fylka sjølv å bestemme.

– Vi legg pengane på bordet. Så må vi sjå korleis dei lokale prioriteringane er på dette, seier Hareide.

Han påpeikar at det òg varierer frå fylke til fylke kor mykje prisane har auka dei siste åra.

Krav frå opposisjonen
Ferjeplanen kjem som svar på ei bestilling frå opposisjonspartia på Stortinget.

Det heile byrja med at Arbeidarpartiet i januar la fram eit valløfte å halvere ferjeprisane. Det utløyste ein kraftig bodkrig i opposisjonen der Framstegspartiet gjekk lengst med eit løfte om gratis ferjer på sikt.

Konklusjonen vart eit vedtak i Stortinget i februar som ein samla opposisjon stilte seg bak. Der vart regjeringa beden om å komme tilbake i revidert nasjonalbudsjett med forlag til reduserte takstar allereie i 2021 og ein forpliktande plan for halvering av takstane.

Dei tre regjeringspartia stemde alle imot forslaget. Helleland er likevel sterkt usamd i at det er opposisjonen som har drive fram halveringa.

– Det er vi som sit med ansvaret no. Og vi har jobba mykje med å få ned prisane, seier ho.

Ferjeopprør
Helleland og Hareide fekk det såkalla ferjeopprøret rett i fanget då dei tiltredde i januar i fjor.

Noko av det første dei gjorde som statsrådar, var derfor å reise til Møre og Romsdal for å møte ferjependlarar. Den gong kunne dei ikkje love kutt i prisane.

Hareide meiner det er enkelt for opposisjonen å krevje kutt.

– Den vanskelege jobben er å få det inn i dei årlege budsjetta og få følgt det opp, seier han.

– Men eg har stor tru på at når regjeringa no har gjort den jobben, så kjem vi ikkje til å mislykkast med dette.

Autopass og elferjer
Det er spesielt to faktorar som har drive prisane oppover dei siste åra. Det eine er innføringa av betaling med Autopass, det andre er overgangen til elferjer.

– Det er eigentleg heilt ekstraordinært, det vi no gjer. I 2015 fanst det éi batterielektrisk ferje. No har vi 70, og vi fasar inn fleire fortløpande, seier klima- og miljøministeren.

Men omlegginga har kosta.

– For dei som tek ferjer mykje, og som pendlar, så betyr det veldig mykje kva prisen er, seier Rotevatn.

– Når vi no legg til rette for at prisen kan gå ned 10 prosent allereie i år, så går det rett inn i familieøkonomien til folk.