Økonomar meiner kronekursen er ny normal

(NPK-NTB-Pernille Dalgaard og Steinar Schjetne): Dramatiske lønnskutt og økonomiske reformer er nødvendig for at krona skal klatre til tidlegare toppnivå. Økonomar meiner vi har ein ny normal for kronekursen.

Frå tidlegare toppnivå i 2013 har den norske krona svekt seg kraftig mot utanlandsk valuta. Fall i oljeprisen og nedgang i norsk produktivitet har ifølgje økonomar bidrege til svekkinga.

Førre veke fekk vi ei stor kronesvekking, og euroen kosta torsdag over 12 norske kroner. Det har ført til at debatten om nivået på krona har blomstra opp for fullt.

Fleire økonomar meiner at dagens nivå er den nye normalen.

– Riktigare langsiktig nivå
Samfunnsøkonom Steinar Juel i Civita avdramatiserer likevel kronesvekkinga den siste tida og understrekar at krona allereie har styrkt seg litt. Han meiner at ein må rekne med den typen rørsler med ein flytande valutakurs.

– Det kan vere slump som slår inn. Kursen blir bestemd av kor mange som kjøper og sel norske kroner. Særleg om sommaren når marknaden er tynt, kan enkelttransaksjonar frå store bedrifter få store utslag, seier Juel til NTB.

Han meiner det er positivt at den norske krona er svakare no enn for ti år sidan, då slike nivå ville ha gjort eksportbedriftene mindre konkurransedyktige.

Juel avfeiar at det er snakk om ein kronekollaps og meiner krona heller er på eit riktigare langsiktig nivå no.

– No er vi der
Valutastrateg Magne Østnor i DNB Markets skreiv i ein rapport tysdag morgon at kronesvekkinga gjennom fjoråret nok har bidrege til å løfte lønnsveksten gjennom høg inntening i frontfaget.

Han meiner likevel også at nivået på kronekursen ikkje avvik altfor mykje frå det ein kan gå ut frå er ein langsiktig likevektskurs for krona.

– Vi har lenge trudd vi skulle sjå EUR/NOK i 12,00. No er vi der, skriv Østnor i rapporten.

Strukturelle endringar
– Vi måtte anten kutte lønningane dramatisk, heva produktiviteten kraftig i Noreg, eller la valutamarknaden gjere jobben ved å svekkje den norske krona. Det er i stor grad det siste som har skjedd, seier sjeføkonom Marius Gonsholt Hov i Handelsbanken til TV 2.

Hov meiner det har skjedd strukturelle endringar i norsk økonomi som gjer det krevjande å nå gamle høgder for kronekursen og får langt på veg støtte frå sjeføkonom Elisabeth Holvik i Sparebank 1-gruppa.

Ho meiner det vil krevje omfattande strukturelle reformer for å auke produktivitetsveksten, auke konkurransekrafta til norske bedrifter og gjere det meir attraktivt å investere i Noreg.

Førre gong vi klarte det, var gjennom solidaritetsalternativet på starten av 1990-talet. Då var Noreg inne i ei djup økonomisk krise.

– Det må i så fall vere at ein får til eit solidaritetsalternativ 2.0 med stort kutt i offentleg sektor, skattereform og mekanismar som sikrar langtidsperspektiv i dei økonomiske rammevilkåra for bedrifter og investorar, seier ho til TV 2.

Positivt for norske selskap
Investeringsdirektør i Nordea, Robert Næss, meiner også at det mest sannsynlege er at kronekursen held fram med å vere relativt svak på noverande verdiar i næraste framtid. Han trekkjer samtidig fram at det kjem fordelar av svak kronekurs.

– Den svake kronekursen har gjort at dei fleste norske selskapa på Oslo Børs gjer det betre enn dei elles ville gjort målt i norske kroner. Den svake kursen har faktisk hjelpt ganske godt til, seier Næss til Finansavisen.

Han forklarer at om lag to tredelar av selskapa på Oslo Børs tener på at kronekursen er svak, då selskapa sel til utlandet eller opererer internasjonalt, der det blir omsett i euro eller dollar.

– I norske kroner har Oslo Børs fått ei hyggeleg avkastning på 133 prosent dei siste ti åra, men målte i dollar har ikkje børsen stegar meir enn 30 prosent i same periode, seier Næss.

(©NTB)