Vinden dabbar av

ANALYSE:

Vindkraftmarknaden har gitt store og kjærkomne nybyggingskontraktar til verft på Nordvestlandet sidan i fjor sommar. Seinast i førre månad signerte Vard kontrakt på to skip som skal brukast ved bygging og vedlikehald av vindkraftanlegg.

Men vindkraftmarknaden er ikkje ein stabil marknad, mellom anna fordi kostnadane er stigande, påpeikar Vard-sjef Alberto Maestrini.

I år har vinden dabba kraftig av på fleire felt i vindkraftbransjen til havs:

• Den tyske vindturbinprodusent Siemens Energy ber staten om tresifra milliardhjelp i form av garantiar. Varsla i sommar om tekniske problem med deler av vindturbinane. (Bloomberg)/(Reuters)
• Ingen søkte då Storbritannia lyse ut nye konsesjonar for vindkraftanlegg til havs i september.(The Guardian)
• Det danske energiselskapet Ørsted stoppar vidare utbygging av to vindkraftprosjekt utanfor New Jersey i USA, og skriv ned verdien av prosjektet med 45 milliardar kroner. (CNBC)
• Equinor la i mai utbygging av flytande vindkraftanlegg ved Trollfeltet i Nordsjøen på is (Equinor). I oktober skreiv selskapet ned verdien av sine vindkraftprosjekt i USA med 3,3 milliardar kroner etter at styresmaktene i New York sa nei til at Equinor, BP og Ørsted kunne auke minsteprisen dei er garantert i avtalene dei har om å bygge vindkraftanlegg i havet utanfor (The Wall Street Journal).
• Aker er bekymra for at det ikkje vil løne seg på bygge ut planlagde vindkraftanlegg i den sørlege delen av norsk område i Nordsjøen. (Dagens Næringsliv)

Konsekvensen av dette er at vindkraftmarknaden ikkje er eit like sikkert kort som det var venta å bli, berre for kort tid sidan.

Det kan få følgjer også på Nordvestlandet.

For første gang er oppdrag knytt til utbygging og drift av vindkraftanlegg til havs blitt den største einskildmarknaden for bedriftene i den maritime klynga.

Den marknaden står for 17 prosent av driftsinntektene, ifølgje analysen Menon Economics utarbeidde for GCE Blue Maritime og offentleggjorde i september 2023.

Bodskapet var at med litt hjelp frå styresmaktene så skulle marknaden vekse seg stor nok til at kostnadane ville gå nedover. Dermed skulle krafta frå vindturbinane til havs bli meir konkurransedyktig.

No er det det motsette som skjer.

Kan hende prisauken kan forklarast som ein konsekvens av ekstraordinære forhold, som koronapandemien og krigen i Ukraina.

Effekten av pandemien vil ebbe ut, men konsekvensen av krigen og ei meir konfliktfull verd vil i beste fall ta lengre tid å kome over.

Handelen vil ikkje flyte som før, korkje med viktige råvarer eller industrivarer. Og prisauken som alt har vore vil, neppe blir reversert i særleg grad uansett.

Dessutan, i Siemens Energy sitt tilfelle, er det ikkje kostnadsnivået som er problemet for selskapet. Det er kvaliteten på ein del av vindturbinane frå selskapet, medrekna blada som fangar opp energien frå vinden og driv turbinane rundt.

Det gjenstår å sjå om kostnadsutfordringane som har sett stopp for, eller lagt vindkraftprosjekt på is, løyser seg. Dei er uansett eit varsel om at risikoen knytt til vindkraft har vore større enn venta.

Risiko plar dempe investeringsviljen, Det kan både verft og reiarlag på Nordvestlandet få merke.