Samd om stor utviding av erstatning til pelsdyrbønder

(NPK-NTB-Kenneth Kandolf Haug og Anders R. Christensen): Arbeidarpartiet, Framstegspartiet, Senterpartiet og SV er samde i saka om ny erstatningsordning for pelsdyrbøndene.

Det kjem fram i ei innstilling frå Stortingets næringskomité fredag, der NTB har fått innsyn i merknader frå opposisjonspartia. Saka skal opp til behandling i plenum 3. juni.

– Vi har hatt forhandlingar for å søkje ei løysing som fungerer for pelsdyrbøndene, slik at vi no kan setje eit punktum for denne saka, seier saksordførar Bengt Rune Strifeldt (Frp) til NTB.

Stortinget vedtok å avvikle pelsdyrnæringa i juni 2019, men spørsmålet om kor mykje bøndene skal få i kompensasjon har skapt usemje sidan.

– Det er eit ganske alvorleg grep Stortinget gjer når vi innfører eit forbod mot ei næring. Vi var med på det, med tanke på dyrevelferd, men også tydelege på at ein må gjere opp på ein ordentleg måte, seier Terje Aasland (Ap).

Fleire bønder
Den nye erstatningsordninga vil mellom anna omfatte fleire bønder enn før, mellom anna fordi ordninga vil omfatte eigarar som har investert i pelsdyranlegg som er utleigd.

I tillegg skal alle bønder som heldt pelsdyr etter 1. januar 2015, og eigde eit anlegg for hald av pelsdyr 15. januar 2018, blir omfatta av ordninga. I den gamle ordninga var det berre bønder som hadde dyr i anlegget sitt i byrjinga av 2018, som fekk erstatning.

– Samla sett dreier det seg om i underkant av 300 bønder, fordelt på mink- og reveoppdrett, seier Aasland.

Skattefritt
I tillegg vil regelverket endrast, slik at erstatningsutmålinga tek utgangspunkt i teknisk takst av anlegg og driftstilbehøyr. Forslaget til opposisjonen inneber òg at heile erstatninga skal vere skattefri, og dessutan ei betre dekning av sakskostnadene til bøndene.

– Det verkar veldig urimeleg at ein først innfører næringsforbod, så gir ein erstatning, og så tek ein kanskje halvparten tilbake i skatt, seier Geir Pollestad (Sp).

Opposisjonspartia har ikkje berekna kva den nye ordninga vil koste, men det dreier seg om ein større sum enn i det opphavlege forslaget regjeringa har til ny erstatningsordning, som er anslått til cirka 1,2 milliardar kroner.

Ifølgje utrekningar frå Landbruksdepartementet er den nye pakken anslått til å koste 3,4 milliardar kroner. Den må truleg òg vurderast av EFTAs kontrollorgan Esa.

– Ikkje økonomisk forsvarleg
Høgre kritiserer den høge summen som det no ligg an til at pelsdyrbøndene kan få.

– For Høgre er det ikkje riktig eller økonomisk forsvarleg. Derfor forlét vi forhandlingane. Det nye forslaget frå opposisjonen går bort frå ekspropriasjonsrettslege prinsipp, som var bestillinga frå eit einstemmig Storting i februar 2020. Den nye ordninga verkar uoversiktleg og dårleg gjennomarbeidd, seier den landbrukspolitiske talspersonen til partiet Guro Angell Gimse.

Norges Pelsdyralslag er på si side glad for at opposisjonen vil køyre over regjeringa.

– Opposisjonen slår fast eit grunnlag for full erstatning. Så enkelt er det. Ingen veit no om det blir 1, 2 eller 3 milliardar kroner. Det vi veit, er at bøndene skal få erstatta det dei taper, seier kommunikasjonssjef Guri Wormdahl i Norges Pelsdyralslag.